HPV (Human Papilloma Virüs), Genital Siğiller ve Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri

HPV Virüsü

Muayenehanemizde kadınlar ve erkekler için HPV aşısı yapılmaktadır.

HPV cinsel yolla bulaşan en yaygın viral enfeksiyon etkenidir. Cinsel birleşme olmaksızın, ciltten cilde temasla bulaşabilir. Vajinal, anal, oral seks, seks oyuncaklarının paylaşımı yoluyla bulaşabilir. Tuvalet, havlu, havuz, küvetten geçtiğine dair kanıt yoktur ancak kesin olarak geçmediğini söylemek de mümkün değildir.

Genital bölgede ve ağızda siğillere, kansere yol açabilen bir virüsdür. 218 tane tipi saptanmıştır, bunların yaklaşık 40 tanesi genital bölgede enfeksiyona neden olur. Bazı tipleri dış genital bölge ve ağızda siğillere yol açarken, bazı tipleri de başta rahim ağzı kanseri olmak üzere orofaryngeal (dilin arkası, bademciklerin olduğu bölge), vulva, vajina, anüs, penis kanserine yol açar.

*HPV rahim ağzı kanserlerinin hemen hepsinden, vajina kanserlerinin %75’i, penis kanserlerinin %60’ı, anüs kanserlerinin %90’ından sorumludur.

HPV bulaştıktan sonra genel olarak 4 hafta ile 8 ay arasında genital siğil oluşur. Bazen de yıllarca sessiz kalır, sonrasında siğiller, kanser öncülü lezyonlar veya kansere bağlı lezyonlarla ortaya çıkabilir.

*El- ayakta siğil oluşturan HPV tipleri genital bölgede siğil oluşturanlardan farklıdır.

*HPV enfeksiyonunun, siğillerin tedavisi sonrası bulaştırıcılığının ortadan kalktığını söylemek mümkün değildir ancak lezyonsuz döneme girildikten sonra üzerinden geçen zaman arttıkça bulaştırma riski azalır.

*Yaşam boyu HPV bulaşma riski %75-90 civarındadır. Bunların çok azında siğil, kanser öncüsü lezyon veya kanser oluşur. Testlerde HPV (+) çıkan kişilerin %90’ında ilk testten 6-24 ay sonra negatif oldukları görülmüştür. HPV kimde hızla negatifleşir, kimde kansere kadar ilerler henüz tam olarak söylenememektedir ancak bu durum bağışıklık sistemi, dokulardaki mutasyonlar, sigara kullanımı ile ilişkilidir.

HPV Enfeksiyonundan Nasıl Korunulabilir?

HPV’den korunmanın en etkin yolu aşı olmaktır.

Cinsel ilişki sırasında kondom kullanımı HPV bulaş riskini azaltır.

Smear testi, HPV testi gibi tarama testleri ile HPV bulaşmış riskli hastalar bulunmaya çalışılır.

Tarama testleri sonucunda riskli olduğu saptanan hastalara kolposkopi yapılarak kanser öncülü lezyonlar saptanabilir, kansere dönüşmeden tedavi edilebilir.

Smear Testi Nedir?

Jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından sürüntü alınır, buradaki hücrelerde HPV enfeksiyonuna bağlı değişiklik olup olmadığına bakılır. 

HPV Testi Nedir?

Jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından sürüntü alınır, burada HPV olup olmadığına bakılır. Rahim ağzına HPV bulaşmış, henüz hücrelerde HPV ye bağlı değişiklik oluşmamış ise smear sonucu normal bile olsa HPV testi pozitif sonuç verir, hangi tip HPV bulaştığı belirlenir. Bulaşmış olan virüs, rahim ağzı kanseri yapma potansiyeli yüksek olan bir HPV tipiyse tanı, tedavi süreci ona göre devam ettirilir.  

HPV Aşısı

Muayenehanemizde kadınlar ve erkekler için HPV aşısı yapılmaktadır.

* HPV aşısı 2006 yılından itibaren kullanılmaktadır, aşı canlı virüs içermediğinden HPV enfeksiyonuna neden olmaz.

* 9-45 yaş arası kadın ve erkeklere yapılabilir ama öncelikli hedef aktif  cinsel yaşam başlamadan aşının tamamlanmasıdır. 15 yaş altında 2 doz, 15 yaş üstünde ise 3 doz olarak koldan veya kalçadan kas içine yapılır.

* Ülkemizde ikili, dörtlü ve Ocak 2023’ den itibaren de dokuzlu aşı formu bulunmaktadır.

* Her üç aşı da rahim ağzı kanserinin %70-80’inden sorumlu olan HPV tip 16 ve 18’e karşı koruyucudur.

* İkili aşı ( Cervarix):  HPV tip 16, 18’e karşı koruyucudur.

* Dörtlü aşı (Gardasil 4): HPV tip 16,18 ve siğillerin %90’ından sorumlu olan HPV tip 6 ve 11’e karşı da koruyucudur.  

* Dokuzlu aşı (Gardasil 9): Gardasil 4 deki tiplere (6, 11, 16, 18) ek olarak rahim ağzı kanserine yol açma açısından yüksek riskli grupta olan diğer HPV tiplerine ( 31, 33, 45, 52 ve 58) karşı da koruyucudur.

*Ülkemizde 2023 Ocak ayından itibaren Gardasil’in 9’lu formu bulunmaktadır. Daha önce aşı yapılmış olanlara yeni aşı önerilmemekte, aşı şemasına yeni başlayacaklara ise dokuzlu form önerilmektedir.

* HPV aşısı bir çok ülkede ulusal aşı programına dahil edilmiş ve ücretsiz olarak uygulanmaktadır. ( ABD, İngiltere, Almanya, Avustralya, Kanada, Belçika, Norveç, Finlandiya, Portekiz, Fransa  gibi)

Genital Siğil (Kondilom)

Genital siğiller HPV’nin bazı tipleri tarafından oluşturulan, genital, anal bölge çevresinde yer alan çok sayıda ağrısız, düzensiz, ciltten kabarık lezyonlardır. Küçük, tek tek veya birleşerek karnabahar görünümünde olabilirler.   Kaşıntı veya kanamaya neden olabilir. 

Siğiller virüs taşır ve doğrudan temas yoluyla bulaşır. Her ne kadar siğiller normal görünümlü cilde göre daha bulaştırıcı olsalar da; virüsü taşıyan, bulaştıran kişilerin hepsinde lezyon görülmez. HPV ciltte kalıp, siğiller tedavi edildikten bir süre sonra tekrar çıkabilir.

Enfeksiyonu kaptıktan sonra belirtiler haftalar, aylar sonra ortaya çıkabilir. Genital siğilin kimden kapıldığı veya ne kadar zaman önce kapıldığını öğrenmek pek mümkün olmaz.

Vajinal, oral, anal seks sırasında kondom kullanımı  genital siğil bulaşma riskini azaltır ama siğil kondom tarafından korunmayan bir yüzeyde bulunuyorsa yine bulaşabilir.

Siğil tedavisi devam eden partner ile seksten kaçınılması gerekir.  

HPV aşısı en sık siğil yapan HPV tiplerine karşı da koruyuculuk sağlar.

Siğil tedavisinde kullanılacak yöntem lezyonların tipine, büyüklüğüne, sayısına, yerine göre değişir. Siğiller kimyasal solüsyon, krem,  cryokoagülasyon  (dondurma), elektrokoterizasyon  (yakma) ile tedavi edilebilir veya  cerrahi olarak  çıkarılması gerekebilir.  Tedavinin tekrarlanması gerekebilir, siğiller haftalar, aylar sonra tekrar çıkabilir. Ancak genel olarak ilk 6 ayda daha sık tekrarlar ve tedavi sonrası lezyonsuz geçen süre uzadıkça bulaşıcılığı da, tekrarlama riski de azalır. Sigara kullanımı tedavinin sonucunu olumsuz yönde etkiler.

HPV genital siğili olan anneden vajinal doğum sırasında bebeğe bulaşabilir.  Gebelikte de genital siğil tedavisi güvenle yapılabilir.

İlgili Yazılar

HPV Aşısı

Muayenehanemizde kadınlar ve erkekler için HPV aşısı yapılmaktadır. * HPV