Menopoz
Menopoz, yumurtalıkların yumurtlama fonksiyonunun kalıcı kaybı sonucu gelişen, adet kanamalarının kalıcı olarak ortadan kalkması halidir. Başka bir neden olmaksızın bir yıl süresince adet görmeyen kadının menopoza girdiği söylenebilir. Kadının hormonal, biyolojik bir takım değişiklikler yaşadığı, bunların sonucunda da menopoz belirtilerinin gözlendiği dönem ise perimenopoz olarak adlandırılır. Perimenopoz, belirtilerin başladığı zamandan, son adetten 1 yıl sonrasına kadar geçen süreyi kapsar, 6 aydan, 5-6 yıla kadar uzayan bir süre olabilir. Belirtilerin başlamasından tam menapoza kadar geçecek süreyi söyleyebilmek maalesef şimdilik mümkün değildir.
Menopoz Belirtileri
Perimenopoz dönemi kadının yumurtalıklarının estrojen ve progesteron üretiminin yavaş yavaş azalmaya başladığı dönemdir ve belirtiler de bu hormonların azalması, bazen de bir az, bir çok düzensiz üretilmesi sonucunda oluşur. Bu hormonların, kadının gebe kalması, adet kanamalarının oluşmasındaki temel fonksiyonlar dışında, dolaşım sistemi, ürogenital sistem, kemikler, cilt gibi birçok sisteme etkileri vardır. Bazı kadınlar herhangi bir perimenopozal belirti yaşamazken, %75’i az veya çok bir takım belirtiler yaşar. En sık görülen belirtiler arasında düzensiz adet kanamaları, ateş basmaları, gece terlemeleri, uyku bozuklukları, ani duygu durum değişiklikleri, libidoda azalma, kilo almaya yatkınlık, konsantrasyon güçlüğü, vajinal kuruluk hissi sayılabilir.
Menopoz tanısı genellikle geriye dönük, bir yıllık adetsiz dönem sonrasında konulur. Hormon düzeyleri çok değişiklik gösterdiğinden tek bir hormon değeriyle tanı konulamaz. En az 6 ay arayla 2 kez ölçülen FSH değeri 40 IU/ml ve üstünde ise yine menopoz düşünülebilir. Doğum kontrol hapı veya başka bir hormon ilacı alan kadında FSH düzeyleri yanıltıcı olur.
Doğal menopoz dışında cerrahi, ilaçlar, radyoterapi ile de yumurtalıkların harabiyeti sonucunda menopoz gelişebilir. Bu hasta grubunda hem geçiş dönemi sorunları daha fazla görülür, hem de menopozla artan sağlık riskleri daha fazla olur. Özellikle bu hasta grubunda menopozu doğal menopoz yaşına kadar ilaçlarla ötelemek çok daha faydalı olmaktadır.